Sosyal medyanın kusursuz görüntüleri ve modern dünyanın yüksek beklentileri, bireyleri gerçeklikten uzak, ulaşılması güç standartlara yönlendiriyor. Bu mükemmeliyetçilik baskısı; kaygı, tatminsizlik ve tükenmişlikle sonuçlanabiliyor. Klinik Psikolog, Psikoterapist Dr. Yasemin Meriç Kazdal yazdı.
Sosyal medyadaki kusursuz fotoğraflar, filmlerin dizilerin ışıltılı görüntüleri derken çağımızda her şeyin kusursuz ve kolay gerçekleştiğine dair bir inanç gelişmiş durumda. Artık güzellik, başarı, mutluluk, beden, lezzet alanları için ve daha birçok alan için zihinlerin içinde belli standartlar var. Bu standartların altında bir yaşam sürmek; bireyleri tatmin etmiyor, bireylere bir şeyleri yanlış yaptığını düşündürtüyor. Böylelikle birey; kendini ekranlardan gördükleriyle kıyaslamaya başlıyor, eskiden yaptığı şeylerden bile keyif alamaz hale geliyor. Bir çeşit yetememe hali… Kendine yetmediğini hissetmek… ‘’Yetersiz’’ hissetmek… Hep bir arayış halinde mükemmele ulaşma çabası…
Bu durum Şema Terapi ekolünde ‘’Yüksek Standartlar’’ şemasına sahip bireylerde çok rastlanan bir durum. Mükemmeliyetçilik yatkınlığı da varsa birey, zamanla hayatı yaşayamaz hale geliyor.Mükemmeliyetçi, Yüksek Standartlar Şemasına Sahip Birey;‘’Mükemmel olmazsa hiç olmasın!’’ bakış açısıyla bir şeylere başlamakta sorunlar yaşar, erteler. (Ya hep ya hiç bakış açısı)Standartları çok yüksek olduğundan dolayı başarısızlığı kabullenmekte, yeniden başlamakta ya da bırakmakta zorluk çeker.Bütüncül bir bakış açısındansa detaylara takılıp kalır.En ufak bir hatada tekrar başlar.Kendilerine ve başkalarına karşı eleştirel yaklaşır.Başkaları tarafından eleştiri kabul etmez.Süreçten çok sonuca odaklanma eğilimindedir.Düşük özgüvene sahiptir.Olumsuza odaklanma eğiliminde, karamsar bakış açısına sahiptir.Gerçekçi olmayan beklentilere sahiptir.Tatminsizlik, doyumsuzluk yaşar.Karar vermekte güçlük çeker.Bireyler, bu davranış ve düşünce eğilimleri doğrultusunda hayatlarında çeşitli problemler yaşar.
Mükemmeliyetçiliğin Getirebileceği Sorunlar: Anksiyete, Depresyon, Obsesif Kompulsif Bozukluk, Yeme Bozuklukları, Kronik Yorgunluk, Uyku Problemleri, Zihin Dağınıklığı/Bulanıklığı, Sosyal ve İş İlişkilerinde Bozulmalar, İşleri Tamamlama Güçlüğü, Fırsatları Kaçırma,
Bireyin hayatta kendine göre standartları olması ve ‘’Daha iyiye ulaşma çabası’’ işlevseldir, uzun vadede getirisi olan bir durumdur. Ancak standartların gerçekçiliği ve verilen çabanın miktarı önemlidir. Bir şeye saplantı geliştirip sadece onun üzerinden değer biçmek, hiç tatmin olmamak bireyin başta ruh ve zihin sağlığını, uzun vadede de beden sağlığını ciddi ölçüde etkiler.
Gerçekçi hedefler belirlemek ve bu doğrultuda sistematik düzenlemeler yapmak, Önceliklere göre hareket etmek, Sınır belirlemek, Ertelemek yerine az da olsa eldeki işle ilgilenmek, Olumsuz bir bakış açısındansa dengeli bir bakış açısı oluşturmak, Hataları bir son ve felaket olarak görmektense öğrenme olarak görmek, çıkarılan derslerle devam etmek, Şükür ve anda kalma pratiklerini rutine katmak, Medya ve çevrimdışı hayat arasında ayırt edicileri saptamak, ikisini ayrı alanlar olarak değerlendirmek.
Mükemmeliyetçilikten uzaklaşmak; yıllardır alışkın olunan rutinleri değiştirmek, daha sakin bir bakış açısı oluşturmak, kabullenici bir yaklaşım benimsemek gibi birçok konu üzerinde çalışma gerektiren bir süreç ve bu süreçte zorlanmak çok olası.
Bu nedenle zorlanılan yerlerde sosyal ilişkilerden ve profesyonel birinden destek almak süreci kolaylaştırmak açısından çok değerli.